giovedì 29 dicembre 2011

ROMANCE NEOLATINO

En lo desveloppamento de la varietate neolatina propòsta per lo proiècto Via Neolatina, se ha preso en considerazione toto lo sistema linguístico románico, formato per divèrsos romances: castellano, catalano, francese, italiano, portughese, romeno, etc. Questas varietates han variantes o tractos particulares de differènte tipo:
  • variantes gráficas: por. vinha /cas. viña /cat. vinya /ita. vigna.
  • variantes fonèticas: por. e cat. mel_ /cas. e fra. miel_ /ita. miele.
  • variantes morfològicas: cas. las puertas /ita. le porte.
  • variantes sintácticas: por. contou-me uma anedota /cas. me contó una anécdota.
  • variantes lèxicas: cat. blanca / rom. albă.
De totas quessas variantes, lo romance neolatino prioriza las que potrian havere un máximo valore communicativo e un máximo potenziale de acceptazione en toto lo Mondo Neolatino. Per identificar-las, se han seguito los critèrios que recommanda la teoria de la codificazione desveloppata per los linguistas Xavier Lamuela, Carles Castellanos e Domergue Sumien, secondo la quale son preferíbiles las formas plus diffusas, tradizionales, prestigiosas, centrales (diasistemáticas), regolares, coherèntes estructuralmente, genuinas o adaptatas, etc. Quando dictos critèrios non son coincidèntes, la nòstra propòsta recolhe plus de una forma.
Un nome que consideramos conveniènte e justificato per lo modèllo de lengua commune è ‘romance neolatino’. Romance è lo nome del sistema linguístico que componen totas las lenguas románicas dès que en lo VIIIº sècolo d.C. approximatamente comenzau a èssere perceputo como divèrso del latino clássico. Quessa denominazione fue usata en lo Mondo Neolatino con pettittas variantes (romance en Espagna, romanz en la Gállia, romanzo en Itália, etc.), e pòs, per differenziare los modèllos de lengua desveloppatos en los divèrsos paeses, appariron expressiones particulares como romance francese, romance italiano, romance castellano, que originaron los nomes actuales francese, italiano, castellano, etc. Per consequènte, si lo modèllo de romance usato en lo ámbito francese se nomena ‘romance francese’ o ‘francese’, è esperábile que lo modèllo de romance que volemos destinare a la communicazione en toto lo Mondo Neolatino se clame ‘romance neolatino’ o simplemente ‘neolatino’.
Indirectamente, la nòstra propòsta reprende e amplia lo cammino iniziato per iniziativas anteriores que haveron características linguísticas semelantes (si bène objectivos e mètodos en parte divèrsos). Entre ellas destacan, de una parte, la propòsta de romance estándard de Josu Lavin e Richard Sorfleet (‘interlingua romanica’, 2001) e la poesia en ‘lingua romana’ de Stefan George (1868-1933); de una altra parte, e malgrado que lo proiècto Via Neolatina no pretènde, en absoluto, creare una lengua universale, lo romance neolatino ha moltas coincidènzias con lo ‘neolatino’ de André Schild (1947) e lo ‘internacional’ de João Evangelista Campos Lima (1948) [1], duas propòstas de lengua auxiliare internazionale con un caráctere naturalista e base (neo)latina.

[1] En plus, lo latinista Hans Henning Ørberg, autore del populare mètodo de latino Lingua latina per se illustrata, laborava en 1941, secondo Campos Lima (1948), en una propòsta de lengua internazionale de base neolatina que finalmente non publicau.

Nessun commento:

Posta un commento